Nasz Patron

 

Władysław Jagiełło był najdłużej zasiadającym na tronie królem Polski, panował aż 48 lat. Urodził się ok. 1351 roku, zmarł w 1434 r. Od 1377 roku wielki książę litewski, ostatni pogański władca w ówczesnej Europie. Był synem Olgierda i jego drugiej żony Julianny, wnukiem Giedymina - założyciel dynastii Jagiellonów.

,,Ach co to był za ślub…”

Zagrożony stałą agresją zakonu krzyżackiego, a także wojną z księstwem moskiewskim, Jagiełło zwrócił się ku Polsce. W 1385 roku zawarł umowę w Krewie, która była pierwszą unią polsko - litewską. Polacy również zagrożeni agresją ze strony Krzyżaków, zaprosili go do poślubienia Jadwigi i objęcia tronu polskiego. W zamian, książę obiecał przyjąć chrzest i przyłączyć do Królestwa Polskiego ziemie litewskie i ruskie. Jagiełło otrzymał na chrzcie imię Władysław, na cześć króla Władysława Łokietka. Po chrzcie w 1386 roku poślubił Jadwigę, a potem został koronowany. Władysław Jagiełło był pierwszym na tronie Polski władcą z dynastii jagiellońskiej.

Wojna z zakonem krzyżackim

Za panowania króla Jagiełły w 1409 roku wybuchła wielka wojna z zakonem krzyżackim. Władysław przygotował się do niej bardzo starannie. Zarządził wielkie polowania, by zgromadzić zapasy żywności dla wojska. Przeprawił się ze swoją armią przez Wisłę w okolicach Czerwińska przez ,, most spoczywający na łodziach nigdy przedtem nie oglądany” – czyli przez pierwszy w Europie most pontonowy.

Bitwa pod Grunwaldem

Do decydującego starcia doszło 15 VII 1410 roku na polach Grunwaldu. Była to jedna z największych średniowiecznych bitew. Niewielka wioska, położona między wzgórzami porośniętymi kępami lasu, które dały jej nazwę, miała w roku 1410 stać się świadkiem słynnego zwycięstwa Władysława Jagiełły nad Krzyżakami. Pod Grunwaldem, w drodze do krzyżackiej stolicy w Malborku, naprzeciwko siebie stanęły wojska zakonu krzyżackiego, wspierane przez rycerstwo z wielu europejskich krajów oraz połączone armie Wielkiego Księstwa Litewskiego i Królestwa Polskiego.

Król Władysław Jagiełło dysponował ok. 20 tys. Jazdy i ok. 2 tys. Zaciężnych z Czech i Moraw, natomiast wojska litewskie, posiłkowane przez oddziały ruskie i tatarskie – ok. 11 tys. lekkozbrojnych konnych wojowników. Naczelne dowództwo nad całością sił sprawował Jagiełło. Wielonarodowym wojskiem zakonnym dowodził wielki mistrz krzyżacki Ulrich von Jungingen. Miał on pod swoją komendą ok. 16 tys. jazdy, ok. 5 tys. pieszych oraz artylerię. Około południa w szeregach polsko – litewskich zabrzmiały trąby zapowiadające natarcie, wojsko koronne zaśpiewało pieśń ,,Bogurodzicę”, a niebawem ruszyło do szarży jako pierwsze prawe skrzydło sprzymierzonych złożone z hufców litewskich, wsparte przez kilka oddziałów koronnych. Pod potężnymi ciosami toporów i mieczy pękały stalowe pancerze, kruszyły się hełmy i tarcze.

Bitwa zakończyła się całkowitym zwycięstwem strony polsko – litewskiej i rozgromieniem potęgi zakonu. W walce zginęła cała krzyżacka starszyzna i sam wielki mistrz Ulrich von Jungingen. Dzień zwycięstwa nad krzyżakami był pierwszym polskim świętem narodowym. Mimo, iż zawarty w 1411 roku pokój w Toruniu nie dał Polsce większych korzyści, zwycięstwo grunwaldzkie wzmocniło pozycję Polski w Europie, prestiż osobisty króla, oznaczało także początek zmierzchu potęgi zakonu.

Władysław Jagiełło zdecydował się również umocnić unię polsko-litewską. W 1413 roku zawarta została unia w Horodle. Na jej mocy oba państwa prowadziły wspólną politykę zagraniczną, bojarstwo zrównano w prawach ze szlachtą polską, a administrację litewską zorganizowano na wzór polskiej.

To nie koniec sporu z Krzyżakami….

Mimo podpisania pokoju między stroną polsko - litewską a Krzyżakami nadal trwał spór z Zakonem. Władysław Jagiełło toczył jeszcze kolejne wojny w 1414, 1419 i 1422 roku oraz prowadził z nimi spór dyplomatyczny na soborze w Konstancji ( 1414- 1418).

Po niepowodzeniach sądu polubownego rozstrzygającego stosunki z Krzyżakami Jagiełło poszukiwał rozstrzygnięcia sporu z zakonem krzyżackim na soborze w Konstancji, na który wysłał polską delegację z arcybiskupem gnieźnieńskim Mikołajem Trąbą na czele. Poruszona została tam sprawa pogańskiej Żmudzi, której chrystianizacja faktycznie rozpoczęła się dopiero po jej odzyskaniu przez Litwę. W obronie pogan Paweł Włodkowic napisał traktat O władzy cesarza i papieża w stosunku do wiernych, w którym bronił praw innowierców do zakładania własnych państw i do obrony przez najazdami. Sporu polsko-krzyżackiego na soborze nie udało się rozstrzygnąć, ale osłabił on pozycję Zakonu na arenie międzynarodowej.

Mimo głoszonej przez Długosza krytyki, Władysław Jagiełło zyskał wśród potomnych miano dobrego władcy. Dzisiaj jawi się on jako rozważny król, dyplomata, mąż stanu pełen umiaru, ale też wytrwałości i konsekwencji w działaniu, zdolny dowódca, roztropny i ,,ludzki” dla poddanych monarcha. Władysław Jagiełło był władcą dbającym o interes państwa i jego wewnętrzne sprawy.
Po urodzeniu się w 1424 r. syna Władysława, król usilnie zabiegał o zapewnienie mu następstwa tronu w Polsce. Aby uzyskać poparcie szlachty, nadał jej przywilej czerwiński i jedlneński, gwarantujące jej nietykalność majątkową i osobistą. Rządy sprawował w dużym stopniu osobiście i był dostępny dla swoich poddanych. Do jego największych zasług, oczywiście nie licząc zwycięstwa nad Krzyżakami, należy odnowienie założonej przez Kazimierza Wielkiego Akademii Krakowskiej. Królowa Jadwiga przed śmiercią przeznaczyła na ten cel swoje klejnoty, ale zasługa Jagiełły była realizacja tego dzieła, co upamiętnia do dziś nazwa uniwersytetu. Władysław Jagiełło umierając, pozostawił dziedziców tronu i związek dwóch państw ,,jeszcze niespójny, ale liczący się do pierwszych potęg ówczesnej Europy”. Dał początek dynastii Jagiellonów, której panowanie przyniosło świetność państwa polskiego.