Pedagog szkolny

     Nauka pisania rozpoczyna się w pierwszej klasie szkoły podstawowej. Niektóre dzieci całkiem sprawnie radzą sobie z pisaniem liter i cyfr, innym wychodzi to gorzej i muszą więcej pracować. Niestety, czasami intensywne ćwiczenia nie przyczyniają się do poprawy pisma, gdyż niekształtne litery to nie skutek lenistwa malucha czy jego niestaranności, co raczej specyficznego zaburzenia o nazwie dysgrafia.

Problemy z nauką pisania.

Z przeprowadzonych na reprezentatywnej grupie dzieci badań wynika, że jedna trzecia pięciolatków i sześciolatków w Polsce wykazuje problem z pisaniem i rysowaniem. Jest to bardzo poważny kłopot, gdyż nauka pisania to jedna z najważniejszych umiejętności kształtowanych na pierwszym etapie kształcenia. Okazuje się, że małe dzieci nie są przygotowane pod względem manualnym do chwytania długopisów, ołówków i kredek. Z czego to może wynikać, według psychologów? Za wtórną dysgrafię u dzieci w wieku szkolnym czyni się odpowiedzialnym nadmierne przesiadywanie przed komputerem oraz grami video, w które grają maluchy. Komputerowe myszki, joysticki, touchpady nie dają możliwości ćwiczenia chwytu pęsetkowego, w którym zazwyczaj trzyma się długopis czy nożyczki.

Nie każdy problem z pisaniem u dziecka można uznać za dysgrafię. Warto jednak wiedzieć, kiedy interweniować i co może świadczyć o tym, że maluch jest dysgrafem. Dysgrafię najczęściej określa się jako niski poziom graficzny pisma – pismo jest nieestetyczne, nieczytelne, litery odtwarzane są niestarannie i niedokładnie. Ponadto, obserwuje się nierówne zagęszczenie pisma i nieproporcjonalne litery. Raz dziecko pisze dużymi „wałami”, by zaraz drobić. W jednej linijce litery prawie nachodzą na siebie, a w drugiej – są tak rozrzedzone, że ledwo mieści się jeden wyraz. Pismo jest ułożone niejednolicie, np. litery są stawiane pod różnym kątem – raz kładą się na lewo, drugim razem – na prawo. Brakuje odstępów między słowami albo połączeń liter w obrębie wyrazu. Litery w słowie są łączone w nieprawidłowy sposób. Czasami wydaje się, jakby dziecko pisało drżącą ręką.

Jak pomóc dziecku w nauce pisania?

By literki pisane przez dzieci były bardziej kształtne i równe, trzeba kształcić zdolności manualne dziecka. Na nic się jednak zda przepisywanie zeszytów czy książek – nauka pisania sprawia maluchowi trudność i zmuszanie go do ćwiczeń graficznych tylko go zniechęca i demotywuje. Najlepiej kształtować motorykę małą u dzieci poprzez takie zabawy, jak: wspólne rysowanie, malowanie, lepienie z plasteliny lub masy solnej, pomaganie mamie przy wyrabianiu ciasta na pierogi, nawlekanie nitki na igłę itp.
Jakie jeszcze zajęcia pomogą w ćwiczeniu zręczności palców i nadgarstków?
Rysowanie figur geometrycznych.
Przesypywanie mąki przez sitko.
Układanie puzzli.
Wycinanie nożyczkami.
Kolorowanie kolorowanek.
Budowanie z klocków.
Sortowanie małych guzików i koralików.
Nakręcanie zabawek na sprężynkę.
Gra w bierki.
Kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną.
Robienie wydzieranek z bibuły lub kolorowych papierów i przyklejanie ich do kartonu.
Rysowanie szlaczków.
Odrysowywanie szablonów.
Łączenie punktów linią ciągłą.
Kreskowanie konturów równoległymi poziomymi lub pionowymi liniami.
Zamalowywanie dużych kartonów kolistymi ruchami.

Powyższe propozycje ćwiczeń to nie tylko szansa na poprawę jakości pisania u dziecka i rozwój jego umiejętności manualnych, ale też okazja do ciekawego spędzenia czasu z maluchem. Starajmy się monitorować, jak pisze dziecko, by jego trudności w nauce pisania nie spowodowały większych niepowodzeń szkolnych i nie zniechęciły całkowicie do nauki.